Τοκεβίλ, Σαρλ - Αλεξίς - Aνρί - Μορίς Κλερέλ ντε-

(Tocqueville, Βερνέιγ, Σεν - ε - Ουάζ 1805 – Κάννες 1859). Γάλλος ιστορικός. Έγινε δικαστής, βουλευτής, υπουργός (το 1849). Μαζί με τον Γκιζό, ήταν στη γαλλική ιστοριογραφία του 19ου αι. ο κύριος εκπρόσωπος του λεγόμενου φιλοσοφικού ρεύματος, δηλαδή του αναλυτικού και των ιδεών, που ήταν στην αφηγηματική και αναπλαστική σύνθεση των βιβλίων του Τιερ ή του Τιερί, στο όνομα μιας αυστηρότερης κριτικής προσπάθειας. Με το έργο του Η δημοκρατία στην Αμερική (1835-40), ο Τ. θέλησε –με βάση τις γνώσεις που συγκέντρωσε κατά τη διάρκεια μιας επίσημης αποστολής του– να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της δημοκρατίας με τη μελέτη σε βάθος της αμερικανικής ιστορίας και των αμερικανικών θεσμών και της επίδρασής τους στην πνευματική και ηθική ζωή των πολιτών. Περισσότερο από ένα παραστατικό πανόραμα, υποβλητικό και ευχάριστο στο διάβασμα, ο Τ. θέλησε να παρουσιάσει μια έρευνα πλούσια σε πραγματικά δεδομένα και κρίσεις. Ξεκινούσε από μια μετριοπαθή φιλελεύθερη αντίληψη και είχε αντιμετωπίσει με πνεύμα αμεροληψίας, που πήγαζε από μια πραγματική ανάγκη γνώσης, το νέο γεγονός που αποτελούσαν για την Ευρώπη τα κηρύγματα της ισότητας. Με την ίδια διάρκεια και σοβαρότητα ύφους είναι γραμμένο και το άλλο μεγάλο ιστοριογραφικό έργο του Το παλαιό καθεστώς και η επανάσταση (1856), στο οποίο φωτίζει –απομακρυνόμενος από τις κυριαρχούσες απόψεις που υποστήριζαν τόσο οι επικριτές όσο και οι απολογητές της επανάστασης του 1789– το σύνολο κοινωνικών, πολιτικών, διοικητικών, πνευματικών μεταβολών, οι οποίες είχαν προετοιμάσει το φαινομενικό αυτό ιστορικό ρήγμα. Ενδιαφέροντες είναι επίσης οι 2 τόμοι των Απομνημονευμάτων για το 1848 που εκδόθηκαν μετά τον θάνατό του, το 1893, και οι επιστολές του.